Jouw Bamberg stadstour

Oude Hofhouding (Alte Hofhaltung) – Renaissance‑binnenhof aan het Domplein

Voormalige bisschoppelijke residentie op de Domberg met hoge renaissancegevel, ‘Schöne Pforte’ en schilderachtige binnenhof; tegenwoordig huis van het Historisch Museum.

Vakkenwerkgevels en arcades in de binnenhof van de Oude Hofhouding

De Oude Hofhouding (Alte Hofhaltung) vormt samen met de dom en de Nieuwe Residentie het hart van de Domberg — een pleinensemble van Europese betekenis in UNESCO‑stad Bamberg [1]. Het meerledige bouwweefsel, met een hoge renaissancegevel aan het Domplein en een schilderachtige binnenhof met laat‑gotische vakwerkfronten, leest als een handboek stadsarchitectuur tussen middeleeuwen en vroegmoderne tijd [1][4]. Tegenwoordig huisvest het complex het Historisch Museum Bamberg — tegelijk authentiek decor en tentoonstellingsplek [4].

Highlights

  • ‘Schöne Pforte’ (1573): representatief portaal aan het plein van Pankraz Wagner. Centraal staat Maria; daarachter houden Hendrik II en Kunigunde een model van de dom in pre‑barokke staat. Buiten staan Petrus en Georg, plus bisschop Otto en vermoedelijk Kiliaan; liggende rivierfiguren verbeelden Main en Regnitz [2].
  • Binnenhof met arcades: sfeervolle ruimte met galerijen en daken; de vroegere woon‑ en dienstfunctie blijft hier tastbaar [4][1].
  • Renaissancegevel aan het plein: sprekend contrapunt bij de dom (romaans/vroeggotisch) en de Nieuwe Residentie (barok) — een compacte stijlwandeling [4].

Geschiedenis in het kort

De plek gaat terug op het Castrum Babenberg, het koninklijk palts van keizer Hendrik II. Met de stichting van het bisdom in 1007 groeide het uit tot bisschoppelijke residentie [5][6]. De achterliggende vakwerkvleugels dateren vanaf 1475; vanaf 1568 kwamen aan het plein o.a. de raadskamer‑vleugel en de Schöne Pforte erbij [1]. Oud en nieuw weefsel versmolten tot een samenhangend prins‑bisschoppelijk hof.

In de achttiende eeuw veranderde het complex sterk: in 1777 volgden deelafbraken (o.a. schip van de Thomas‑kapel, delen van de Hohe Warte en de Andreas‑kapel aan het begin van de Domgasse). De huidige route door de Domgasse loopt door het voormalige interieur van die laatste [2]. Deze ingrepen hangen samen met de herordening van het plein en de historische verbindingen tussen dom en stad [2][4].

Architectuur & details

Aan het plein zie je eerst de renaissancegevel — een echte showgevel voor de representatieve functie [4]. Ernaast ontvouwt de Schöne Pforte een dicht iconografisch programma dat heersers, heiligen, bisdomstraditie en stadslandschap (Main/Regnitz) verbindt; het dommodel bewaart een belangrijk bouwtijd‑snapshot [2].

In de binnenhof komt het beeld van woon‑ en diensthoven tot leven: doorlopende arcades, vakwerk met geprofileerde stijlen en leesbare bouwfasen. De ruimte toont het dagelijkse leven aan het prins‑bisschoppelijk hof — van arbeid tot representatie [1][4]. In wisselend licht springen gesneden hout, erkers en wapens eruit; kleine standpuntwissels scherpen verhoudingen en details.

Lees de omgeving als ‘Domplein‑triptiek’: Dom (romaans/vroeggotisch), Oude Hofhouding (renaissance) en Nieuwe Residentie (barok) vormen een compacte stijlreeks [4][1].

Huidig gebruik

De Oude Hofhouding is vooral bekend als thuisbasis van het Historisch Museum Bamberg (Domplatz 7). In de zomer toont het museum collecties over stads‑ en cultuurgeschiedenis en benut het de historische setting voor expo’s en educatie [4]. De binnenhof fungeert geregeld als podium voor culturele events; de vakwerk‑arcades zorgen voor een bijzonder sfeertje. In de Catharinakapel zijn burgerlijke huwelijken mogelijk; al met al een levendige cultuurplek op de Domberg. Voor actuele toegang, seizoensformats en data: zie de officiële pagina’s [1][3][4].

Bezoek plannen

  • Adres & locatie: Domplatz 7 op de Domberg, tussen Dom van Bamberg en Nieuwe Residentie [4].
  • Tijden & meldingen: variabel. Check actuele info over toegang (kapellen, binnenhof, events) via:
    – Beierse Slotendienst [1]
    – bamberg.info – Alte Hofhaltung [3]
    – Domberg‑portaal [4]
  • Etquette: naast de dom en in gebruik als cultuurplek. Heb oog voor events, diensten en omwonenden [4].
  • Fotografie: buiten meestal toegestaan; voor events en binnenruimtes kunnen regels gelden — volg de borden [1][3].

In de buurt

Over deze pagina: redactioneel overzicht van geschiedenis, architectuur en bezoekplanning; uitsluitend gebaseerd op de gelinkte bronnen. Laatst gecontroleerd: 03‑11‑2025.

Bronnen

  1. https://www.schloesser.bayern.de/deutsch/schloss/objekte/bam_hof.htm
  2. https://de.wikipedia.org/wiki/Alte_Hofhaltung_(Bamberg)
  3. https://www.bamberg.info/poi/alte_hofhaltung-4659/
  4. https://www.domberg-bamberg.de/highlights/alte-hofhaltung/
  5. https://gobamberg.de/sehenswuerdigkeiten/alte-hofhaltung/
  6. https://www.visitbamberg.com/poi/alte-hofhaltung/

FAQ

Waar vind ik actuele info over toegang en events?
De Beierse Slotendienst publiceert updates voor de Oude Hofhouding; voor programma’s, rondleidingen en seizoensaanbod zie de gelinkte toeristische pagina’s.
Vinden er huwelijken of voorstellingen plaats?
Ja. In de Catharinakapel zijn burgerlijke huwelijken mogelijk; de binnenhof is ’s zomers vaak podium voor culturele events. Check data via de officiële pagina’s.
Zit hier het Historisch Museum Bamberg?
Ja. Het Historisch Museum gebruikt ruimtes in de Oude Hofhouding (Domplatz 7). Openingstijden en exposities staan op de gelinkte sites.