Obere Brücke
De Obere Brücke is de oudste nog bestaande brug van Bamberg. Ze verbindt de eilandstad met de Domberg, direct naast het Oude Raadhuis, en is een van de meest markante overgangen over de Regnitz. De stenen drieboogbrug werd — op een latere vernieuwing van de middelste boog na — gebouwd tussen 1451 en 1456. [2] Reeds in 1367 worden hier twee dicht bij elkaar liggende bruggen vermeld: de bovenbrug in het zuiden en de onderbrug in het noorden. [2]
Context & ensemble
De brug draagt het bekende raadhuis‑ensemble, afzonderlijk geregistreerd als “Obere Brücke 1 – Altes Rathaus”. Daarmee is ze onlosmakelijk verbonden met representatieve stadarchitectuur midden in de rivier. [3] Op het monumentenportaal is de Obere Brücke bovendien onderdeel van het Werelderfgoed‑stadsensemble van de eilandstad. [2]
Vorm & constructie
De Obere Brücke heeft drie bogen. Ze werd volgens plannen van stads‑bouwmeester Hans Vorchheimer als nieuwe stenen brug gebouwd, ter vervanging van een oudere oversteek op dezelfde lijn die al het raadhuiscomplex droeg. [2] De brug doorstond de overstroming van 1784 met relatief geringe schade. [2]
Rond 1900 is de brug verbreed om tramrails te kunnen leggen. [2] Oorlogsvernielingen in 1945 verwoestten de middelste boog direct naast het raadhuis; deze werd herbouwd als betonboog en bekleed met zandsteen, zodat het historische aanzicht behouden bleef. [2]
Beeldprogramma op de brug
De Kruisigingsgroep draagt het jaartal 1713 en wordt toegeschreven aan beeldhouwer Johann Leonhard Gollwitzer. De stichting gaat terug op koopman Johann Franz Cache (Obere Brücke 3) in 1628. [2] De iconografie is helder: Maria Magdalena knielt aan de voet van de Gekruisigde; rechts staat Maria, links de evangelist Johannes. In sokkel‑nissen zitten de evangelisten Lucas, Matteüs en Marcus. [2]
Tegenover de Kruisiging staat het beeld van Johannes Nepomuk, gemaakt door Johann Caspar Metzner in het vroege begin van de 18e eeuw. In 1926 werd het beeld vervangen door een kopie van Hans Leitherer; het origineel behoort tot de collectie van de Historische Vereniging Bamberg. [2]
Tijdlijn
- 1367: Twee bruggen hier aangetoond (boven‑ en onderbrug). [2]
- 1451–1456: Bouw van de stenen drieboogbrug naar plannen van Hans Vorchheimer, ter vervanging van een oudere oversteek die al het raadhuis droeg. [2]
- 1784: Overstroming met geringe schade. [2]
- ca. 1900: Verbreding voor tramrails. [2]
- 1945: Vernietiging van de middelste boog door sprengingen. [2]
- Na 1945: Herbouw van de middelste boog als betonboog, bekleed met zandsteen. [2]
- 1713 / 1926: Kruisiging (toegeschreven aan Gollwitzer) en Nepomuk (Metzner; kopie van Leitherer) bepalen nog steeds het beeld; het origineel van Nepomuk is bij de Historische Vereniging. [2]
Relatie met het Oude Raadhuis
Het Oude Raadhuis met brugtoren, hoofdgebouw en Rottmeisterhäuschen is afzonderlijk geregistreerd op Obere Brücke 1. De oudste delen dateren uit het begin van de 14e eeuw; het huidige aanzicht ontstond door barokisering in de 18e eeuw. [3] De nabijheid verklaart waarom ingrepen aan de brug — zoals de vernielingen van 1945 — ook het Rottmeisterhäuschen troffen. [3]
Bezoektips
De Obere Brücke is een publieke oversteek in het historische centrum; sculpturen en zichtlijnen komen het best tot hun recht ter plekke. Let op de ruimtesituatie rond het raadhuis en neem ook de tegenblik naar de Untere Brücke om de historische dubbele oversteek over de Regnitz te begrijpen. [2][3]
In de buurt
- Oude Raadhuis – Icoon op de brug
- Heilige Kunigunde – Keizerin en patrones van Bamberg
- An den Kranen – Oude haven & rivierzicht
Over deze pagina: samenvatting op basis van de gekoppelde monumentpagina’s van Schutzgemeinschaft Alt Bamberg e. V. en de stad Bamberg. Laatst herzien 2025-11-04.