De Gabelmann is het bekendste afspreekpunt van Bamberg: een barokke Neptunusfontein op de Grüner Markt, in de volksmond zo genoemd naar de drietand. [1][6] Tussen marktkramen, cafés en Sint‑Martin vormt de fontein al eeuwenlang het middelpunt van de binnenstad. [1][3][4]
Highlights
- Hart van de markt: centrale fontein sinds eeuwen. [1][6]
- Neptunus & dolfijnen: Neptunus op een zandstenen schacht met wapens; dolfijnen spuiten in een rechthoekig bassin met smeedwerk. [6]
- Gelaagde geschiedenis: 1337 waterpunt; 1566 fontein; 1697/98 barokke herbouw o.l.v. prins‑bisschop Lothar Franz von Schönborn. [1][6]
- Lokale kleur: de bijnaam “Gabelmann/Goblmoo” zit in taal en cultuur van Bamberg. [1][3]
Geschiedenis in vogelvlucht
Al in 1337 lag hier een publiek waterpunt, gevoed via houten leidingen vanaf de Stephansberg. [1] In 1566 liet de stad het legaat van Ludwig Krug uitvoeren en een nieuwe fontein plaatsen — volgens het verhaal kwam het geld verborgen in een zoutwiel aan. [1][6]
De barokke vernieuwing bestelde prins‑bisschop Lothar Franz von Schönborn in 1697/98; het Neptunus‑beeld is van Caspar Metzner. [6][5] De toevoer loopt ca. 1,5 km vanaf de Friedrichsbrunnen, onder leiding van stadsbouwmeester Johann Christoph Bissing. [6] Na 1945 volgde herstel; in 1972 een grotere restauratie. [4]
Vorm & details
Rechthoekig, geprofileerd zandstenen bassin met smeedijzeren hek; op de schacht de wapens van prins‑bisschop en stad. [6] Neptunus kijkt richting de toen nieuwe jezuïetenkerk, nu Sint‑Martin — een bewuste zichtlijn. [6]
Bezoek plannen
- Locatie: Grüner Markt, voetgangerszone, vlak bij Sint‑Martin. [1][4]
- Toegang: Openbare ruimte; houd rekening met markt en events. [1][4]
- Kijktips: Wapens, hekwerkmotieven en de zichtas naar Sint‑Martin. [6]
In de buurt
- Oude Raadhuis — baken op het eiland.
- Sint‑Martin — jezuïetenkerk.
- Maxplatz — historisch plein.
- Klein‑Venetië — vissershuisjes.
- Paleis Geyerswörth — renaissance aan ’t water.
Over deze pagina: redactioneel overzicht op basis van de gelinkte bronnen. Laatst gecontroleerd: 03‑11‑2025.
Bronnen
- https://de.wikipedia.org/wiki/Gabelmann
- https://www.bambergguide.de/item/gabelmann/
- https://www.100prozentbamberg.de/sehenswuerdigkeiten/skulpturen-und-kunst/gabelmann-gablmoo
- https://gobamberg.de/sehenswuerdigkeiten/gruener-markt-mit-gabelmann/
- https://www.fraenkischertag.de/organisation/gabelmann/
- https://www.denkmal-bamberg.de/denkmal/216
- http://www.bamberga.de/neptun.htm